Klostrofobi Nedir?

Klostrofobi, kapalı, dar, kapalı veya kalabalık alanlara özgü bir fobidir. Klostrofobisi olan bir kişi, tetiklendiğinde yoğun bir korku ve endişe yaşar. Bu, bazı sağlık prosedürlerinden kaçınmak da dahil olmak üzere, korkuyu tetikleyebilecek ve yaşam kalitesi üzerinde olumsuz etkileri olabilecek durumlardan kaçınılmasına yol açabilir.

Anlam

Klostrofobi, belirli bir fobi türüdür. Spesifik fobiler, Ruhsal Bozuklukların Tanısal ve İstatistiksel El Kitabında (DSM-5) anksiyete bozuklukları olarak sınıflandırılır. Belirli bir fobi, belirli bir nesneye veya duruma karşı ortaya çıkan gerçek tehlikeyle orantısız olan yoğun ve mantıksız bir korkudur. Korku ve kaçınma, önemli bir sıkıntıya veya bozulmaya neden olur.

Klostrofobisi olan biri için bu, kapalı veya kalabalık bir durumda, aksi takdirde güvenli olan yoğun ve mantıksız bir korku yaşamak anlamına gelir.

Klostrofobiniz varsa, yalnız olmadığınızı bilin. İnsanların yaklaşık %7,4’ü yaşamları boyunca klostrofobi gibi belirli bir fobi yaşayacaktır.

Herhangi bir yaştaki herkes klostrofobi geliştirebilir, ancak riskinizi artıracak bazı faktörler vardır. Klostrofobi de dahil olmak üzere belirli fobiler kadınlarda daha yaygındır. 1987’de klostrofobisi olan 40 kişi üzerinde yapılan bir araştırma, 20 yılı ortalama başlangıç ​​yaşı olarak tanımladı, ancak bunu doğrulamak için daha fazla araştırmaya ihtiyaç var.

Belirtiler

Klostrofobi belirtileri diğer anksiyete bozukluğu belirtileriyle örtüşür. Ancak kilit nokta, klostrofobi semptomlarının kalabalık, kapalı veya kapalı bir duruma maruz kalınmasıyla tetiklenmesidir.

Klostrofobi belirtileri şunları içerir:

• Nefes almada zorluk
• titreyen
• Terlemek
• taşikardi
• Kuru ağız
• Göğüs ağrısı
• Aşırı ve ezici korku ve endişe
• Kontrolü kaybetme korkusu
• Yoğun kaçma arzusu

Klostrofobisi olan kişiler tipik olarak tepkilerinin mantıksız olduğunu anlarlar, ancak tepkilerini kontrol edemediklerini hissederler. Araba kullanmayı, uçakta uçmayı, umumi tuvaleti kullanmayı, asansöre binmeyi veya sayısız başka tetikleyiciyi reddetmek anlamına gelebilecek klostrofobilerini tetiklediğini düşündükleri durumlardan kaçınmaya başlayabilirler.

Zamanla, bu kaçınma, fiziksel ve duygusal semptomlara ek olarak, günlük yaşamda önemli bir bozulmaya neden olabilir.

nedenler

Bilim adamları, muhtemelen kişiden kişiye farklılık gösteren klostrofobinin kesin nedenlerinden emin değiller. Bununla birlikte, belirli fobilerin ve özellikle klostrofobinin nedenleri hakkında birkaç teori vardır.

çocukluk travması

Akıl sağlığı uzmanları, çocukluk çağı travması gibi çevresel faktörlerin klostrofobinin gelişimine katkıda bulunabileceğine inanmaktadır.Bu, kapalı bir alana hapsolma, zorbalık veya istismar gibi deneyimleri içerebilir.

Yakın Alan Algısı

Klostrofobi, “kişisel alanınız” veya “kişisel balonunuz” olarak düşünebileceğiniz yakın uzaydaki algısal farklılıklardan da kaynaklanabilir. 2011’de yapılan bir araştırma, daha geniş yakın alanlara sahip kişilerin daha yüksek klostrofobi oranları bildirdiğini buldu. Bu muhtemelen yakın uzayın savunma işleviyle ilgilidir.

Genetik

Klostrofobinin arkasında genetik bir neden de olabilir. 2013 yılında yapılan bir araştırma, klostrofobisi olan bireylerde GPM6A genindeki bir mutasyonun daha sık olduğunu bulmuştur.

Teşhis

Klostrofobi, birinci basamak sağlık hizmeti sağlayıcısı tarafından veya bir psikiyatrist gibi bir akıl sağlığı uzmanına havale yoluyla teşhis edilebilir.

Klostrofobiyi teşhis etmek için sağlık uzmanınız size semptomlarınız ve geçmişiniz hakkında sorular soracaktır. Bu sorular, sosyal anksiyete bozukluğu, travma sonrası stres bozukluğu veya panik bozukluğu gibi ilgili bozuklukları tanımlamaya veya ekarte etmeye yardımcı olabilir.

Klostrofobi için fiziksel veya laboratuvar testleri yoktur, ancak sağlık uzmanınız standart değerlendirmeler ve anketler uygulayabilir. Bunlar Klostrofobi Ölçeği veya Klostrofobi Anketi (CLQ) içerebilir.

Klostrofobi teşhisi konması için, sağlık uzmanınızın belirli fobi için DSM-5 standartlarını karşıladığınızı bulması gerekir.

Tedavi

Hayatınızı dolu dolu yaşamaya geri dönmek için klostrofobi tedavisi görmek önemlidir. Tedavi yöntemleri arasında psikoterapi, ilaç tedavisi, maruz kalma terapisi, sanal gerçeklik ve alternatif terapiler yer alabilir.

Bilişsel Davranışçı Terapi (CBT)

Bilişsel davranışçı terapi (CBT), klostrofobinin ve diğer spesifik fobilerin ve anksiyete bozukluklarının merkezi bir tedavisidir. CBT’de düşüncelerinizin ve tepkilerinizin farkında olmanız ve davranışlarınızı olumlu yönde değiştirmeniz öğretilir.

2001’de yapılan bir randomize kontrollü araştırma, beş seanslık CBT’nin klostrofobi semptomlarını klinik olarak iyileştirmede etkili olduğunu ve faydaların bir yıl sonunda korunduğunu buldu. 2008’de yapılan bir vaka çalışması, BDT’nin kanserli klostrofobik bir hastanın MRI ve radyografi gibi klostrofobik durumlarla daha iyi başa çıkmasına yardımcı olduğunu buldu.

İlaç tedavisi

BDT’ye ek olarak, ilaç tedavisi klostrofobi için bir tedavi seçeneğidir. Sağlık uzmanınız, benzodiazepinler gibi anksiyete ilaçları veya Paxil (paroksetin) veya Lexapro (essitalopram) gibi seçici serotonin geri alım inhibitörleri (SSRI’lar) önerebilir.

Maruziyet Terapisi

Maruz kalma terapisi, klostrofobi gibi belirli fobiler için yaygın bir tedavidir. Maruz kalma terapisinde, klostrofobisi olanlar için sınırlı, kapalı bir durum olan tetikleyici uyarana maruz kalırsınız.

Korkutucu uyarandan kaçınmak yerine terapötik destekle yavaş yavaş yüzleşerek, başa çıkma mekanizmalarını öğrenirsiniz. Maruz kalma yoluyla, beyin aslında korku yollarını yeniden düzenleyebilir. 2007’de yapılan bir araştırma, maruz kalma terapisinin, belirli fobileri olan katılımcılar arasında amigdaladaki aşırı aktivasyonu normalleştirdiğini buldu.

Randomize kontrollü bir çalışma, maruz bırakma tedavisinin yalnızca klostrofobiyi klinik olarak iyileştirmede etkili olmadığını, aynı zamanda BDT ile karşılaştırılabilir olduğunu da buldu (%79 BDT grubuna kıyasla maruz kalma tedavisi grubunda klinik iyileşme).

Sanal gerçeklik

Sanal gerçeklik (VR), klostrofobi için maruz kalma terapisine katılmanın başka bir yoludur. VR, bir klostrofobi durumunu simüle etmek için bilgisayar tarafından oluşturulan bir ortamın kullanılmasını içerir. Bir örnek, 2018’de geliştirilen ve üzerinde çalışılan ve hem MRI hem de asansör senaryolarına sahip olan “Klostrofobi Oyunu”dur.

Araştırma, daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulmasına rağmen, klostrofobi tedavisinde sanal gerçekliğin kullanımını desteklemektedir. 2000 yılında klostrofobisi olan dört katılımcıyla yapılan bir araştırma, sekiz sanal gerçeklik seansından sonra tüm katılımcıların klostrofobi durumlarında korkuyu azalttığını, kaçınmayı azalttığını ve öz yeterliklerini iyileştirdiğini buldu.

Hipnoz

Hipnoz, geniş çapta çalışılmamış olmasına rağmen, klostrofobi için etkili bir alternatif tedavi olabilir.

Klostrofobisi olan kişiler arasında hipnoz, büyük ölçüde MRI’larla ilişkili olarak incelenmiştir. MRI (Manyetik Rezonans Görüntüleme), birçok insanda klostrofobiye neden olan uzun, kapalı bir tüp içinde gerçekleştirilir. MRI kullanımından kaçınmak, olumsuz sağlık sonuçları doğurabilir.

1990’da yapılan bir araştırma, tıbbi hipnozun klostrofobisi olan 10 hastanın bir MRI prosedürünü tamamlamasını sağladığını buldu.1999 tarihli bir vaka çalışması, hipnozun bir hastanın klostrofobi olmadan bir MRI prosedürünü tamamlamasını sağladığını da buldu.

Belirtileri yalnızca kalabalık bir asansör veya dolap gibi klostrofobik bir duruma maruz kaldığınızda yaşıyorsanız, en kolay çözümün bu tetikleyicilerden kaçınmak olduğunu düşünebilirsiniz. Ne yazık ki, kaçınma yaşamınız üzerinde derin bir olumsuz etkiye sahip olabilir ve uzun süreli kaçınma aslında semptomları kötüleştirebilir.

Klostrofobik durumlardan kaçınarak, araba kullanmayı veya toplu taşıma araçlarını kullanmayı bırakabilir veya uçmayı reddedebilirsiniz. Ayrıca rahatsız edici bulabilir veya MRI gibi önemli tıbbi prosedürlerden geçmeyi reddedebilirsiniz. Bu durumlardan kaçınmak hayatınızı sınırlayabilir ve sağlığınızı etkileyebilir.

Birçok insanın yaşamları boyunca bir fobi yaşadığını bilin. Klostrofobi için tedavi mevcuttur. Belirtileriniz günlük yaşamınızı etkiliyorsa, seçenekler hakkında sağlık uzmanınızla görüşün.