Hava yolu iltihabı ve alevlenmeler astımı olan herkes için ortaktır. Ancak teşhis konulanların %5 ila %10’u şiddetli astım hastasıdır, alevlenmeler için daha büyük risk altında olduğunuzu gösteren bir sınıflandırma. Altta yatan sağlık koşulları, genetik ve yaşam tarzı faktörleri de dahil olmak üzere bir dizi sorun şiddetli astım geliştirme şansınızı artırabilir.
Şiddetli kalıcı astım olarak da bilinen şiddetli astım, yaşam kalitenizi büyük ölçüde azaltabilen ve uygun şekilde ele alınmadığında başka sağlık sorunlarına yol açabilen çok ciddi bir durumdur. Durumunuzu yönetmek için daha uzun etkili ilaçlarla birlikte orta veya yüksek doz inhale kortikosteroidlerin kullanılmasını gerektirir.
Bazı durumlarda, astım ilaçlarının uygun kullanımıyla bile şiddetli astım kontrol edilemez.
Şiddetli Astım Belirtileri
Şiddetli astım, astımı olan herkesi etkileyen klasik semptomlara neden olur:
- hırıltı
- Göğüste sıkışma
- Nefes darlığı
- kronik öksürük
Bunlar şiddetli astımı olanlarda daha yoğun olabilir.
Şiddetli astım ayrıca aşağıdakiler de dahil olmak üzere daha ciddi solunum sorunlarına neden olabilir:
Hızlı nefes alma
- Göğüs genişler ve nefes verdiğinizde bile normal durumuna dönmez.
- Derinin göğse ve kaburgalara doğru sıkıca çekilmesine neden olan (kemiklerin net bir taslağını oluşturarak) göğüs geri çekmeleriyle nefes almak çok zorlaşır.
- Burun delikleri hızlı bir şekilde içeri ve dışarı hareket eder.
Daha sık solunum problemleri
- Gece astım atakları yaygındır.
- Gün boyunca nefes alma güçlükleri yaşanır.
-
Kurtarma ilacı günde birkaç kez gereklidir.
Kısa ve uzun vadeli komplikasyonlar
- Kalp atış hızı yarışları.
- Kanınız oksijensiz kaldığı için yüz, dudaklar ve tırnaklar maviye döner (siyanoz).
- Akciğer fonksiyonu azalır.
- Günlük aktiviteler daha zor hale gelir.
Bir saldırının ne kadar sürdüğü, onu neyin tetiklediğine ve solunum yollarınızın ne kadar iltihaplı olduğuna bağlı olarak değişir. Şiddetli nöbetler hafif olanlardan daha uzun sürer, bununla birlikte solunum problemleri birkaç saat, hatta muhtemelen birkaç gün sürer.
Nadir durumlarda, şiddetli astım ölümcül olabilir. Ancak doğru tedavi ile semptomlar düzelmelidir.
nedenler
Polen, toz akarları, hayvan tüyü, küf, parfüm ve hava kirliliği gibi tetikleyicilere karşı aşırı duyarlılık şiddetli astıma neden olabilir. Egzersize bağlı astıma sahip olmak, astım semptomlarını aktif bir yaşam tarzıyla yönetmenizi zorlaştırabilir.
Bu faktörler sizi herhangi bir derecede astım (hafif, orta veya şiddetli) için risk altına soksa da, başka bir yüksek risk kategorisine girerseniz ciddi semptomlar yaşamanız daha olasıdır.
Yaş ve cinsiyet
Çocuklarda, erkeklerin kızlara göre şiddetli astımdan muzdarip olma olasılığı daha yüksektir. Bununla birlikte, eğilim ergenlik etrafında değişir. Ergenlik döneminde ilerledikçe, daha büyük kızlar ve kadınlar şiddetli astım için daha büyük risk altındadır.
Araştırmacılar, seks hormonlarının şiddetli astım geliştirme şansınızda önemli bir rol oynadığına inansa da, bunun nasıl ve neden olduğu tam olarak anlaşılamamıştır.
obezite
Obezite ayrıca şiddetli astım hastası olma olasılığınızı da artırır. Yine, fazla kilonun şiddetli astım riskini artırmasının nedeni bilinmemektedir. Bununla birlikte, çalışmalar, obezite ile ilgili bir rol oynuyor gibi görünen faktörleri bulmuştur:
- Fazla kilonun göğüs ve karına yaptığı baskı nefes almayı engelleyebilir.
- Yağ dokusu, hava yollarını etkileyen ve şiddetli astıma katkıda bulunabilen iltihaplanma üretir.
- Vücut kitle indeksi (BMI) 30’un üzerinde olan kişiler, inhale kortikosteroidler de dahil olmak üzere astımı tedavi etmek için kullanılan ilaçlara yetersiz yanıt verir. Bu, hafif veya orta derecede astımı olanların giderek daha kötü semptomlar yaşamasına neden olur.
Sigara içmek
Sigara, astımı olsun ya da olmasın herkes üzerinde olumsuz bir etkiye sahiptir. Akciğer dokusunda hasara neden olduğundan ve solunum sisteminin tahriş edici maddeleri dışarıda tutma becerisine müdahale ettiğinden, özellikle aşırı duyarlılığı olan kişiler için sorun yaratır.
Astımınız ve sigara içiyorsanız, sigara içmeyen astımlı bir kişiye göre semptomlarınız üzerinde daha az kontrole sahip olmanız muhtemeldir. Araştırmaya göre, bunun nedeni hava yolu iltihabı ve kortikosteroid ilaçlara daha az duyarlılıktır.
Astım ilerleyici bir hastalıktır. Düzgün tedavi edilmezse, daha ciddi bir duruma dönüşebilir. Önleyici tedbirler almazsanız, akciğerlerin değişmesine neden olabilecek sık astım ataklarına maruz kalabilirsiniz. Bu, şiddetli astıma veya diğer akciğer hastalıklarına yol açabilir.
Obstrüktif uyku apnesi
Obstrüktif uyku apnesi (OSA), uyku sırasında üst solunum yolunuzun tıkandığı yaygın bir uyku bozukluğudur. Horlamaya, boğulmaya veya nefes nefese kalmaya neden olabilir.
Bir meta analiz, OUA ve astımın sıklıkla bir arada bulunduğunu öne sürdü; bu, OUA’nın insanların %20-34’ünü etkilediği düşünüldüğünde şaşırtıcı değil. Aynı zamanda OUA’sı olan astımlı hastaların, yalnızca astımı olanlardan daha obez olduğu bulundu; bu, her iki durumdaki hastalarda daha şiddetli astım semptomlarından sorumlu olabilir. Her iki durumda da OUA tedavisinin astım şiddeti üzerinde bağımsız bir etkisinin olup olmadığı açık değildir.
Kronik sinüzit
Kronik sinüs iltihabı doğrudan astımla bağlantılıdır. Bu, sık sinüs enfeksiyonları ve sürekli alerjik riniti olanların bir tür astım geliştirme olasılığının daha yüksek olduğu anlamına gelir.
Bir çalışmada, orta veya şiddetli kalıcı riniti olanların yaklaşık %33’üne ayrıca astım teşhisi kondu. Enflamasyon ne kadar ciddiyse astımın şiddeti de o kadar fazladır.
Gastroözofageal Reflü Hastalığı (GERD)
GÖRH, yemek borusunun tamamen kapanmadığı ve mide asidinin sindirim sistemine geri dönmesine izin veren, sindirim sisteminin kronik bir bozukluğudur. GÖRH ile özofagustaki vagal sinir sisteminin reflü asit ve inflamasyon tarafından uyarılması, hava yolu daralmasına ve astım semptomlarına neden olur.
GÖRH kontrolsüz astımla ilişkilendirilmiştir çünkü mideden gelen bu asitler akciğerlere solunabilir ve astım semptomlarının artmasına neden olabilir. Astım semptomlarınız iyi yönetilmiyorsa, sağlık uzmanınız GÖRH ilaçlarını denemeyi önerebilir.
Diğer Hastalıklar
Şiddetli astımda rol oynayabilecek daha az yaygın hastalıklar şunlardır:
-
Alerjik bronkopulmoner aspergilloz: Akciğerin bu mantar enfeksiyonuna, hava yollarını kolonize eden antijenlere karşı aşırı duyarlılık neden olur.
-
Churg-Strauss sendromu: Nadir bir otoimmün durum olan Churg-Strauss sendromu kan damarlarının iltihaplanmasına neden olur ve öncelikle akciğerleri etkiler.
-
Birincil immün yetmezlikler: Bağışıklık sisteminin bu eksiklikleri çok çeşitli bozuklukları içerir. Astımlı yetişkinlerde, bozukluklar sıklıkla astım semptomlarını şiddetlendirir.
Teşhis
Şiddetli astım, kontrolsüz astım ile aynı şey değildir ve iki tanım, bazı temel faktörlerle ayırt edilebilir.
-
Belirtiler tipik ilaç dozlarıyla kontrol edilemez
-
Tedavideki ayarlamalar semptomları kontrol etmede başarılı değil
-
Mevcut ilaç planınızla semptomların iyi yönetilmediği hafif veya orta şiddette astım
-
Tedavi değişiklikleri ile düzelmeli
Sağlık uzmanınızı şiddetli astım semptomlarıyla görürseniz, iyileşip iyileşmediğinizi görmek için muhtemelen astım tedavi planınızı ayarlayacaktır. Belirtileriniz azalmazsa, bu astımınızın şiddetli hale geldiğinin bir göstergesidir.
Şiddetli astım sıklıkla akciğer fonksiyonunu azalttığından, sağlık uzmanınız genel solunum fonksiyonunuzu kontrol edecektir. Kötü akciğer fonksiyonu, spirometri veya başka bir solunum fonksiyon testi (PFT) ile belirlenebilir. Bu solunum testleri genellikle zorlu ekspiratuar hacminize (FEV), zorlu vital kapasite oranınıza veya toplam solunan havadan bir saniyede bir spirometreye ne kadar hava soluyabileceğinize odaklanır.
Ayırıcı Tanılar
Bazen astım semptomlarına astım neden olmaz, bu nedenle astım ilaçları işe yaramaz. Örneğin, ses teli disfonksiyonu (VCD), astımı taklit eden, ancak ses tellerinin hava yolunu kapatarak nefes darlığına ve hırıltı benzeri seslere yol açmasından kaynaklanan tıbbi bir durumdur.
Kontrol edilemeyen astım semptomlarınız varsa, sağlık uzmanınız bir VCD teşhisi düşünmelidir. Bu tanı en iyi nazal endoskopi kullanılarak yapılır.
Diğer durumlarda astımınız olabilir ve şiddetli astım belirtileri göstermeye başlayabilir. Bu semptomlar her zaman astımın ilerlemesine bağlı değildir; başka bir durumdan kaynaklanabilirler. Üst solunum yolu enfeksiyonları ve rinosinüzit, hafif veya orta şiddette astımı olan kişilerde şiddetli astımı taklit eden semptomlar üretebilen en yaygın hastalıklardır.
Tedavi
Şiddetli astım için uygun şekilde tedavi edilmek için, bir göğüs hastalıkları uzmanı, kulak burun boğaz uzmanı (kulak, burun, boğaz doktoru) ve bir alerji uzmanı dahil olmak üzere birkaç uzmana danışmanız gerekebilir.
Şiddetli astımı yönetmek için genellikle bir tedavi kombinasyonu kullanılır. Bunlar şunları içerebilir:
-
Kortikosteroidler: İnhale kortikosteroidler (ICS), inflamasyonu ve semptomları azaltmak için birinci basamak tedavidir. Şiddetli astım genellikle daha güçlü oral kortikosteroidler gerektirir.
-
Beta-2 (β2) agonistleri: Bronşiyal kas spazmlarını hafifletmeye yardımcı olmak için hem kısa etkili beta agonistler (SABA’lar) hem de uzun etkili beta agonistler (LABA’lar) kullanılabilir. LABA’lar her zaman ICS ile birlikte kullanılmalıdır.
-
Antikolinerjikler: Bu ilaçlar, bronkokonstriksiyona karşı hava yolu kaslarını gevşetir ve daha kolay nefes almanızı sağlar. .
-
Biyolojikler: Bunlar canlı organizmalardan yapılan ilaçlardır. Şiddetli astımı tedavi etmek için, iltihabı ve astımı tetikleyen aşırı aktif bağışıklık sistemi yanıtlarını azaltmak için belirli hücreleri veya kimyasal habercileri hedeflerler.
-
İmmünoterapi: Alerji aşıları, alerjenlere duyarlılığı azaltabilir ve bu da birçok insanda şiddetli astım semptomlarını azaltabilir.
Bazen şiddetli astım tedavi ile düzelmez. Bu, sağlık hizmeti sağlayıcılarının daha önce status astmatikus olarak adlandırdığı bir duruma neden olur – şimdi daha yaygın olarak akut şiddetli astım olarak anılır. Kandaki düşük oksijen ve yüksek karbondioksit seviyeleri ile karakterize edilen akut şiddetli astım, solunum yetmezliğine yol açabilir ve acil tıbbi müdahale gerektirir.
Bir kurtarma inhalerinin kullanımından sonra astım semptomları düzelmezse, acil serviste hemen tedavi görmelisiniz.
başa çıkma
Şiddetli astım yaşam kalitenizi önemli ölçüde etkileyebilir. Kronik solunum sorunları, çalışmayı ve boş zaman aktivitelerinden zevk almayı zorlaştırabilir. Şiddetli astımı olanlar, hafif veya orta şiddette astımı olanlara göre daha fazla hastaneye yatış riski altındadır.
Bu nedenle, aktivite toleransınızı güvenli ve etkili bir şekilde en üst düzeye çıkarabilmeniz için tedavi planını uygun şekilde uyguladığınızdan emin olmak için sağlık uzmanınızla yakın çalışmanız önemlidir.
Şiddetli astımı olan kişilerin karşılaştığı yaygın bir sorun olan depresyondan kaçınmak için bir terapiste danışmayı da düşünmelisiniz.
Şiddetli persistan astım, ara sıra kötü bir astım krizi geçirmekten veya aralıklı kontrolsüz semptom ataklarından daha fazlasıdır. Durum tehlikeli ve muhtemelen ölümcül olabilir.
Gördüğünüz tüm uzmanların, aldığınız ilaçlardan ve uyduğunuz tavsiyelerden haberdar olduğundan emin olun. Güncellenmiş kayıtları elektronik olarak almamaları durumunda sağlık hizmeti sağlayıcılarınızla bilgi paylaşabilmeniz için kendi tıbbi dosyanızı korumayı düşünün. Bu, bir astım planı geliştirmenize ve semptomlarınızı daha iyi yönetmenize yardımcı olabilir.
Discussion about this post