Şekersiz Diyabet: Tedavi

genel bakış

Şekersiz diyabet nedir?

Diabetes insipidus, antidiüretik hormonun (ADH) salgılanmasıyla ilgili bir problemin olduğu nadir bir durumdur. Vazopressin olarak da adlandırılan ADH, böbreklerin idrarda saldığı su miktarını kontrol eder. ADH, burun köprüsünün arkasında bulunan hipofiz bezinde depolanır.

Diabetes insipidus’lu hastalarda idrardaki su miktarını kontrol edememe nedeniyle seyreltilmiş (temiz) idrar miktarı yüksektir. Çoğu şekersiz diyabet vakası, yeterli ADH olmaması veya böbreklerin ADH’ye düzgün yanıt vermemesi nedeniyle ortaya çıkar.

Vücut susuz kaldığında veya kan basıncını kaybettiğinde daha fazla ADH üretir. ADH’deki artış, böbreklere idrarda bırakmak yerine daha fazla su tutmasını söyler.

Örneğin, şeker hastalığı olmayan bir kişi çölde suya erişimi olmayan bir yerde olsaydı, daha fazla ADH hormonu üretir ve idrardan su tutardı; şekersiz diyabetli bir kişi suyu idrara çıkarmaya devam edecek ve susuz kalacaktır.

Diyabetes insipidus ile diyabetes mellitus (yüksek kan şekeri) ve idrar yolu enfeksiyonları gibi idrara çıkma artışı ile ilişkili diğer durumlar arasındaki farkı not etmek önemlidir.

Diabetes insipidus ile hangi sağlık sorunları ilişkilidir?

Çoğu insan günde bir ila iki litre idrar yapar, ancak şekersiz diyabetli bir kişi üç litre veya daha fazla idrar yapabilir. Hastalar genellikle gece yarısı idrar yapmak için uyanırlar. İdrarda çok fazla su kaybettikleri için bu hastalar dehidratasyon riski altındadır.

Şekersiz diyabeti olan hastalarda susuzluk artar ve çok fazla su içmeye eğilimlidir. Hastanın içme suyuna erişimi yoksa su kaybını telafi edemez ve vücuttaki kimyasallar “konsantre olur”. Kişinin kanında artan sodyum seviyeleri (hipernatremi) olabilir, bu da kafa karışıklığına ve zihinsel durumdaki diğer değişikliklere neden olur.

Şekersiz diyabet türleri nelerdir?

Dört tip şekersiz diyabet vardır:

• Merkezi şekersiz diyabet, en yaygın biçim, beyin yeterince ADH salmadığı zaman olur. Bu, hipofiz bezine veya beynin hipofiz bezine yakın bir bölümü olan hipotalamusa verilen hasardan kaynaklanabilir. Hipotalamus, ADH ve diğer hormonları üretir ve bunların salınımını kontrol eder. Bir gendeki kalıtsal bir kusur, kafa, tümörler ve enfeksiyonlarla ilgili cerrahi veya yaralanma dahil olmak üzere bu hasarın birçok olası nedeni vardır.
• Nefrojenik şekersiz diyabet yeterli ADH olduğunda olur, ancak böbrekler buna düzgün yanıt vermez ve suyu tutamaz. Bu, genellikle lityum olmak üzere bir ilaca verilen reaksiyondan kaynaklanabilir. Ayrıca genlerdeki bir kusur, kanda yüksek düzeyde kalsiyum (hiperkalsemi) veya böbrek hastalığından da kaynaklanabilir.
• Dipsojenik şekersiz diyabet ADH ile ilgili değildir ve çok fazla sıvı içmekten kaynaklanır. Kişide susuzluk hissi uyandıran mekanizmanın hasar görmesiyle oluşur, bu nedenle kişi sıvı ihtiyacı olmadığında bile susamış hisseder. Hipotalamustaki hasardan veya akıl hastalığından kaynaklanabilir.
• Gestasyonel diyabet şekersiz hamile kadınları etkiler. Fetusun beslenmesini sağlayan geçici bir organ olan plasenta tarafından yapılan enzimlerden kaynaklanır. Bazen bu enzimler böbreklerin ADH’yi işleme kabiliyetine müdahale eder. Gestasyonel diyabet insipidus genellikle hamilelik bittikten kısa bir süre sonra geçer.