genel bakış
Kalsiyum pirofosfat dihidrat kristal birikimi hastalığı (CPPD veya psödogout) nedir?
Kalsiyum pirofosfat dihidrat kristal birikimi hastalığı (CPPD), bazı eklemlerde ağrı, sertlik, hassasiyet, kızarıklık, sıcaklık ve şişmeye (iltihap) neden olan bir artrit şeklidir. Genellikle bir seferde bir eklemi etkiler, ancak bazen aynı anda birkaç eklemi etkileyebilir.
Semptomlar, özellikle gut olmak üzere diğer hastalıkların semptomlarına benzer (bu nedenle bu artrit formunun eski adı psödogout – “sahte gut”). CPPD’nin bazı semptomları, romatoid artrit veya osteoartrit semptomları gibi görünebilir.
CPPD genellikle diz veya el bileğini etkiler. Daha az sıklıkla kalçaları, omuzları, dirsekleri, eklemleri, ayak parmaklarını veya ayak bileklerini içerebilir. Nadiren boynu etkiler ve boyun, omuz ağrıları, baş ağrıları ve bazı durumlarda ateşe neden olur. Bu, kalsiyum kristalleri ikinci servikal vertebranın yoğun kısmı etrafında biriktiğinde meydana gelir. Bu duruma taçlı dens sendromu denir.
CPPD’den kimler etkilenir?
CPPD hem erkekleri hem de kadınları etkiler. İnsanlarda yaşlandıkça daha sık görülür ve genellikle 60 yaşın üzerindeki insanları etkiler.
CPPD riski yüksek olan kişiler şunları içerir:
- Bir tiroid durumu.
- · Böbrek yetmezliği.
- · Paratiroid hastalığı.
- · Düşük magnezyum.
- · Kalsiyum, fosfat veya demir metabolizmasını etkileyen bozukluklar (hemokromatoz gibi).
Bu durum, osteoartrit/dejeneratif eklem hastalığı olan kişilerde de yaygın olarak bulunur. Eklemde ağrı, şişme ve kızarıklık ile ilişkili osteoartrit “saldırıları” aslında bazı durumlarda CPPD’ye bağlı olabilir.
Genç hastalarda CPPD olağandışıdır. Oluşması, doktorun belirli metabolik ve kalıtsal bozuklukları aramasına yol açmalıdır.
Belirtileri ve Nedenleri
Akut kalsiyum pirofosfat dihidrat kristal birikiminin (CPPD veya psödogout) belirtileri nelerdir?
- Ani, yoğun eklem ağrısı.
- Sıcak ve dokunmak için hassas şişmiş eklem.
- Etkilenen eklemi içeren kırmızı deri.
Daha az sıklıkla, CPPD birkaç eklemde kalıcı şişme, sıcaklık ve ağrıya neden olabilir ve hatta romatoid artriti taklit edebilir.
CPPD’ye ne sebep olur?
Bu durum, kıkırdakta (kıkırdak, kemikler arasındaki “yastık”tır) veya eklem sıvısında (sinovyal sıvı) kalsiyum pirofosfat dihidrat (CPPD) kristallerinin anormal oluşumundan kaynaklanır. Bu, gut benzeri ani bir artrit krizine yol açabilir.
Kıkırdakta CPPD kristallerinin anormal birikimlerinin nedeni genellikle bilinmemektedir. CPPD kristalleri, eklem hasarı, hiperparatiroidizm, hipomagnezemi, hipofosfatazi, hipotiroidizm ve hemokromatoz gibi bazı altta yatan bozukluklarla ilişkili olarak görülebilir. CPPD kristallerinin anormal oluşumu da kalıtsal bir özellik olabilir.
Teşhis ve Testler
Kalsiyum pirofosfat dihidrat kristal birikimi hastalığı (CPPD veya psödogout) nasıl teşhis edilir?
CPPD sadece bir kan testiyle teşhis edilemez. CPPD kristalleri için mikroskop altında gözlenen iltihaplı eklemden gelen sinovyal sıvının incelenmesiyle teşhis edilir.
İltihaplı eklemden bir iğne ile sıvı aspire edilir. Bu işleme artrosentez denir. Sıvının alınması eklem içindeki basıncın azaltılmasına da yardımcı olabilir ve bu da ağrıyı azaltmaya yardımcı olabilir.
Eklemdeki farklı kristal türleri, diğer artrit türlerinin nedeni olabileceğinden, doğru bir teşhis konması önemlidir. Daha sonra doktorunuz uygun tedaviyi reçete edebilir.
Bazı X-ışınları ve görüntüleme çalışmaları veya bilgisayarlı tomografi (BT) ile CPPD teşhisinden şüphelenilebilir, ancak sinovyal sıvı analizinde CPPD kristallerinin bulguları daha kesin bir tanıya yol açar.
Yönetim ve Tedavi
Kalsiyum pirofosfat dihidrat kristal birikimi hastalığı (CPPD veya psödogout) nasıl tedavi edilir?
CPPD tedavisi, anti-inflamatuar ilaçlarla akut gut ataklarının tedavisine benzer. Ürik asit düşürücü ilaçlar reçete edilmez. Semptomlar genellikle anti-inflamatuar ilaçlarla tedaviye başladıktan sonra 24 saat içinde rahatlar.
Tedavinin amacı, ağrı ve iltihabı hafifletmek ve önemli ağrı ve eklem hasarına yol açabilecek tekrarlayan atakları önlemektir.
Reçete edilen tedavi türü, kişinin yaşı, aldığı diğer ilaçların türü, genel sağlık durumu, tıbbi geçmişi ve saldırının şiddeti gibi çeşitli faktörlere bağlı olacaktır.
Anti-inflamatuar ilaçlar
Anti-inflamatuar ilaçlara genellikle CPPD atağı tamamen düzelene kadar devam edilir. Tedaviden yan etkiler ortaya çıkarsa, tedavi farklı bir ilaca değiştirilebilir. Sağlık uzmanınız sizinle olası yan etkileri tartışacaktır.
- Kolşisin genellikle CPPD atakları için reçete edilir. Düşük dozlarda, tekrarlayan CPPD atakları riskini azaltmak için daha uzun süre reçete edilebilir.
-
Steroid olmayan antiinflamatuar ilaçlar (NSAID’ler), özellikle kolşisin reçete edilemiyorsa, CPPD ataklarını tedavi etmek için kullanılır. Kötü böbrek fonksiyonu, kanama bozuklukları, mide veya sindirim hastalığı, kalp hastalığı ve diğer bazı sağlık komplikasyonları gibi bazı hastalar bu ilaçları alamazlar. NSAID türleri arasında aspirin, ibuprofen ve naproksen bulunur.
-
NSAID veya kolşisin alamayan kişiler için kortikosteroidler (steroidler olarak da adlandırılır) reçete edilebilir. Steroidler ayrıca iltihabı azaltarak çalışır. Steroidler etkilenen eklem içine enjekte edilebilir veya hap olarak verilebilir. (Belirli durumlarda steroid kullanılmamalıdır.)
- Anakinra ve canakinumab gibi bazı ilaçların akut atak tedavisinde faydalı olduğu gösterilmiştir. Ancak, 2020 itibariyle bunlar henüz FDA tarafından onaylanmamıştır.
İlaçların yan etkileri
Tüm hastalar bu ilaçlardan yan etkiler geliştirmeyecektir. Herhangi bir yan etkinin ne sıklıkla meydana geldiği hastadan hastaya değişir. Yan etkilerin ortaya çıkması doza, ilacın tipine, tedavi süresine, eşzamanlı hastalıklara ve hastanın alabileceği diğer ilaçlara bağlıdır.
Bazı yan etkiler diğerlerinden daha ciddidir. Herhangi bir ilaç reçete edilmeden önce, sağlık uzmanınız ilaçları almanın potansiyel yararlarını ve risklerini sizinle görüşecektir.
Görünüm / Prognoz
Kalsiyum pirofosfat dihidrat kristal birikimi hastalığı (CPPD veya psödogout) atakları ne sıklıkta görülür?
CPPD kristallerinin tortuları uzun bir süre boyunca meydana gelir. Gut gibi, CPPD atakları zaman zaman aynı eklemde veya farklı eklemlerde tekrarlayabilir. Tedavi edilmediği takdirde ilk atak bir hafta ila iki hafta (veya bazen daha uzun) sürebilir.
Zamanla, CPPD atakları daha sık meydana gelebilir, daha fazla eklem içerebilir, daha şiddetli semptomlara sahip olabilir ve daha uzun sürebilir. Saldırıların sıklığı değişir. Ataklar birkaç haftada bir ile yılda bir defadan daha az olabilir. Bununla birlikte, sık, tekrarlanan saldırılar eklemlere zarar verebilir.
Discussion about this post