genel bakış
Plantar fasiit nedir?
İltihaplı bir plantar fasya – topuğunuzdan ayak parmaklarınıza kadar uzanan lastik bant benzeri bağ – çok ağrılıdır. Topuğunuzda şiddetli bir ağrı, ayağınızın altında hassas bir çürük veya sabah ayaklarınız yere değdiği anda size vuran bıçak saplayıcı bir ağrı ile dolaştığınızı hayal edin. Şimdi, zaten varsa, ağrınızın kaybolmaya başladığını veya tamamen ortadan kalktığını hayal edin – bu da olabilir.
Normal ayakta 28 kemik, 33 eklem ve 100’den fazla kas, tendon ve bağ vardır. Çok şey yapıyor! Plantar fasya ayağınızın kemerini destekler. Basıncı emer – arabanızın amortisörlerini düşünün. Senin ağırlığını taşıyor. Dokular iltihaplandığında veya kısmen veya tamamen yırtıldığında ağrı kaçınılmazdır.
“Fasiit” kelimesi “kas veya organ fasyasının iltihaplanması” anlamına gelirken “plantar” ayağın tabanı ile ilgilidir. Her yıl iki milyon hasta plantar fasiit tedavisi görüyor. Bu onu topuk ağrısının en yaygın nedeni yapar. Özellikle sporcular, özellikle koşucular için yaygındır. Ayaklarınızla tekrarlayan itme hareketi dokulara zarar verebilir.
Plantar fasiit ne kadar yaygındır? Kim alır?
Her 10 kişiden biri hayatlarının bir döneminde plantar fasiit geliştirecektir. Genç erkek sporcular ve orta yaşlı obez kadınlar en sık bunu alır.
Belirtileri ve Nedenleri
Plantar fasiite ne sebep olur?
Çok fazla baskı ve esneme plantar fasyanıza zarar verir, alevlendirir veya yırtar.
Ne yazık ki, bazı vakalar için fark edilebilir bir neden yoktur. Bununla birlikte, aşağıdaki durumlarda plantar fasiit olma olasılığınız daha yüksektir:
- Yüksek kemerli ayaklarınız veya düz ayaklarınız var.
- Ayaklarınızı desteklemeyen ayakkabılar giyiyorsunuz (özellikle uzun süre sert zeminde).
- obezsin. (Plantar fasiitli hastaların %70’i de obezdir.)
- Sen bir atletsin.
- Bir koşucu veya atlamacısınız.
- Sert bir yüzeyde çalışıyor veya egzersiz yapıyorsunuz.
- Uzun süre ayakta kalırsınız.
- Baldırlarınızı germeden egzersiz yaparsınız.
Plantar fasiit belirtileri nelerdir?
Plantar fasiitli hastalar tarafından hem donuk bir ağrı hem de bıçak saplanma ağrısı bildirilmiştir. Plantar fasiit belirtileri şunları içerir:
- Topuğun dibinde veya yakınında ağrı.
- Egzersiz sonrası artan ağrı (sırasında değil).
- Ayak kemerinde ağrı.
- Sabahları veya uzun süre oturduktan sonra ayağa kalktığınızda daha kötü olan ağrı.
- Şişmiş topuk.
- Aylarca devam eden ağrı.
- Sıkı bir Aşil tendonu. (İnsanların %80’i bu semptomu bildirir.) Aşil tendonunuz baldır kaslarınızı topuğunuza bağlar.
Plantar fasiit ayak parmaklarında ağrıya neden olabilir mi?
Ara sıra. Bu olağan bir semptom değildir.
Plantar fasiit baldırda ağrıya neden olabilir mi?
Baldırdaki ağrı genellikle çok sıkı olan kaslardan kaynaklanır. Bu kaslar gerginse, bu plantar fasiit üzerinde ek strese katkıda bulunur. Plantar fasiitin kendisi baldır kas ağrısına neden olmaz.
Plantar fasiit ayak bileği ağrısına neden olabilir mi?
Plantar fasiit ağrısı ayaktadır, ancak bazen bir siniri tahriş ederse, ağrı ayak bileğinize kadar yayılabilir.
Plantar fasiit sırt ağrısına neden olabilir mi?
Plantar fasiitli insanlar sırt ağrısı yaşayabilir. Neyin neye sebep olduğu belli değil. Belki de sırt ağrınız, ayağınıza tam baskı uygulamayarak ağrıdan kaçınmaya çalışırken duruş ve yürüyüşünüzdeki bir değişiklikten kaynaklanıyor olabilir. Vücut ağırlığınızın dağılımındaki herhangi bir değişiklik, kalça ve bacak çevresindeki kaslarınızın nasıl kullanıldığını değiştirir ve kas gerginliğine ve sırtınızda ağrıya neden olabilir.
Plantar fasiit artrite neden olabilir mi?
Ayağınızın kemiklerinde artrit alabilirsiniz, ancak bunun nedeni plantar fasiit değildir.
Teşhis ve Testler
Plantar fasiit nasıl teşhis edilir?
Sağlık uzmanınız, tıbbi geçmişinizi kaydettikten sonra ayağınızın fizik muayenesini yapacaktır. Plantar fasyaya baskı uygulamak ağrıya neden oluyorsa, muhtemelen suçlu plantar fasiittir. Ayak parmaklarınızı kaldırmakta zorlanıyorsanız veya ayağınızda karıncalanma veya his kaybı varsa, bunlar büyük kırmızı bayraklardır.
“Sabah ağrınız daha mı kötü?” gibi sorular soracaklar. ve “ağrı tipik olarak gün boyunca ve kullanımla azalıyor mu?” Sorulara verilen bu ve diğer olumlu cevaplar, sağlık uzmanınızın bunun plantar fasiit olup olmadığını belirlemesine yardımcı olur.
Plantar fasiit teşhisinin bir kısmı bir eleme sürecidir. Ayak ağrısını bildirdiğinizde birçok koşul göz önünde bulundurulur: kırık, stres kırığı, tendinit, artrit, sinir sıkışması veya topukta kist. Diğer olası nedenleri belirlemek için sağlık uzmanınız aşağıdakileri içeren görüntüleme testleri isteyebilir:
- röntgen.
-
Kemik taramaları.
-
Ultrason.
-
Manyetik rezonans görüntüleme (MRI).
Plantar fasiit ve topuk mahmuzları aynı şey midir?
Hayır. Topuk mahmuzları ve plantar fasiit aynı şey değildir ve topuk mahmuzları plantar fasiite neden olmaz. Topuk mahmuzu, topuktan dışarı çıkan ekstra bir kemik parçasıdır, plantar fasiit ise iltihaplı veya mikroskobik olarak yırtılmış bir plantar fasyadan kaynaklanan ağrıdır. Topuk dikenini çıkarmak plantar fasiiti iyileştirmez.
Yönetim ve Tedavi
Plantar fasiit nasıl tedavi edilir?
Plantar fasiiti olanların %90’ından fazlası, aşağıdaki ev ilaçları ile 10 ay içinde iyileşecektir. İçerirler:
- Baldır kaslarınızı germe.
- Destekleyici, sağlam, iyi yastıklı ayakkabılar giymek. Yerleşik kemer desteği olmayan sandaletler veya parmak arası terlikler giymeyin. Çıplak ayakla yürümeyin.
- Uygun ayakkabı ekleri, kemer destekleri veya özel yapım ayak ortezlerinin kullanılması.
- Baldır kasındaki gerginliği azaltmak için gece ateli kullanılması.
- Bölgeye masaj yapmak.
- 10 ila 15 dakika boyunca günde üç ila dört kez bölgeye buz koyun.
- Uzun süreli ayakta durma dahil fiziksel aktiviteyi sınırlama.
- İbuprofen (Advil®, Motrin®) veya naproksen (Aleve®) gibi tezgah üstü nonsteroid antiinflamatuar ilaçlar (NSAID’ler) almak.
- Kilo kaybetmek.
- Koltuk değneği kullanma.
Ayakta tedaviler şunları içerir:
- Kortizon (steroid) enjeksiyonları.
- Germe ve egzersizler için fizik tedavi.
- Ekstrakorporeal şok dalgası tedavisi (ESWT). Şok dalgaları iyileşme sürecini uyarır. Bu prosedür yaygın olarak kullanılmamaktadır.
- Tabanlık ve ayakkabılarla ilgili öneriler için bir ayak hastalıkları uzmanına (ayak uzmanı) görünmek.
Nadiren, yukarıdaki çözümlerden hiçbiri 12 ay sonra etkili olmazsa, ameliyat düşünülebilir. İki tür ameliyat vardır:
- gastronomi durgunluğu. Bu ameliyat baldır kaslarını uzatır. Sıkı baldır kasları, plantar fasya üzerinde ek stres oluşturur.
- Plantar fasyanın serbest bırakılması. Gerilimin bir kısmını azaltmak için plantar fasya kısmen kesilir.
önleme
Gelecekteki plantar fasiit riskimi nasıl azaltabilirim?
- Kemerlerinizi bantlayın.
- Ayaklarınızı, baldırlarınızı ve Aşil tendonunuzu gerin.
- Ayağına buz koy.
- Bol bol dinlenin.
- Ayaklarınıza baskı yapmayan, yüzme gibi düşük etkili bir egzersiz yapın.
- Yürüteç veya koşucuysanız, ayakkabılarınızı düzenli olarak değiştirin.
Görünüm / Prognoz
Plantar fasiit varsa ne bekleyebilirim?
En kötü ağrıyı sabah yataktan ilk kalktığınızda ve uzun süre oturduktan sonra bekleyin. Şiddetli ağrının yüksek etkili egzersizle daha da kötüleşmesini bekleyin, ancak çoğu durumda tedavi planınızı uyguladığınız sürece kalıcı olmadığını unutmayın. Belirtileri azaltmak için bazı davranışlarınızı değiştirmeniz gerekebilir.
Ne kadar süre plantar fasiit geçireceğim?
Plantar fasiit hastalarının %90’ından fazlası, sadece evde kullanılan ilaçlarla 10 ay içinde iyileşir.
Plantar fasiitinizin altında yatan neden, ayağınızın düz olması gibi, yardım edemeyeceğiniz bir şeyse, kalıcı iyileşme zordur. Evde tedavi yöntemleri ve sağlık uzmanınızın tavsiyeleriyle semptomlarla savaşmaya devam edin.
Beraber yaşamak
Kendime nasıl bakarım?
Sizi riske atan faaliyetlerden kaçının (yukarıdaki “Nedenler” bölümüne bakın). Destekleyici ayakkabılar giyin, sert zeminlerden kaçının ve sizin için en iyisinin hangisi olduğunu bulmak için evde yapılabilecek diğer yöntemleri deneyin. Sağlık uzmanınızla iletişime geçmekten çekinmeyin.
Sağlık uzmanımı plantar fasiit hakkında ne zaman görmeliyim?
Plantar fasiit ağrısı iki hafta içinde düzelmezse, sağlık uzmanınıza görünün. 6-8 hafta sonra semptomlarınız düzelmezse, onu tekrar görün.
Plantar fasiit kendi kendine geçebilir mi?
Plantar fasiitin, bir tür davranış değişikliği veya tedavi olmaksızın kaybolması pek olası değildir. Evdeki ilaçları takip edin ve sağlık uzmanınızın tavsiyelerini dinleyin.
Kilo vermek plantar fasiitimi iyileştirir mi?
Evet! Daha az ağırlık, iltihaplı veya mikroskobik olarak yırtılmış plantar fasyanız üzerinde daha az baskı anlamına gelir.
Sağlık uzmanıma plantar fasiit hakkında hangi soruları sormalıyım?
- Sizce plantar fasiitime ne sebep oldu?
- Herhangi bir test yaptırmam gerekiyor mu?
- Bunun hemen geçeceğini mi yoksa kronikleşeceğini mi öngörüyorsunuz?
- Faaliyetlerimi nasıl kısıtlamalıyım?
- Önerdiğiniz belirli bir ayakkabı markası/markası var mı?
- Hangi marka(lar) ayakkabıdan kaçınmalıyım?
- Ne tür bir gece ateli almalıyım?
- Hangi düşük etkili egzersizleri önerirsiniz?
- Ağrı dayanılmaz hale gelirse ne yapmalıyım?
- Steroid çekimlerini ne sıklıkla alabilirim?
- Plantar fasiitim için ameliyat olmam gerektiğini düşünüyor musun?
- Plantar fasiitimden dolayı işimde makul bir konaklama talep etmeli miyim?
Cleveland Clinic’ten bir not
Topuk ağrınız varsa sağlık uzmanınıza görünün. Plantar fasiit olabilir veya stres kırığı veya artrit gibi başka bir şey olabilir. Evde en yararlı ilaçları kullanabilmeniz için doğru teşhisi doğrulamanız gerekir. Unutma bu acıyla yaşamak zorunda değilsin! Kendinizi eğitin ve yaşam kalitenizi yükseltmek için doğru kaynaklara erişin!
Kaynaklar
Ayak Bileği ve Ayak Ağrısı Tedavisi Hakkında Ücretsiz Bir Kılavuz İndirin
Discussion about this post