Otizmli insanların çoğu konuşma dilini kullanır. Ancak çok azı, otizmi olmayan insanlarla aynı şekilde kullanır. Bazı durumlarda, farklılıklar oldukça belirgindir. Diğerlerinde, farklılıklar ince olsa da, aynı dili anadili olarak konuşanlar için barizdir. Bazı farklılıklar, konuşulan dilin ve dilbilgisinin doğru kullanımıyla ilgilidir. Buna ek olarak, birçok farklılık doğru kelimelerin seçimiyle değil, tonlama, göz teması ve beden dili ile ilgilidir.
Otizmli Çocuklara Konuşma Nasıl Öğretilir?
Otizmli çocuklar sıklıkla gecikmiş veya “düzensiz” konuşmalara sahiptir. Anlamlarını anlamadan televizyondan senaryolar okuyabilir, cümleleri tekrarlayabilir veya anlamsız sesler çıkarabilirler. Çoğu, konuşulan dilin doğru kullanımını öğrenmek için konuşma ve davranış terapistleriyle birlikte çalışır. Daha ileri düzey dil kullanıcılarına, dili uygun ve etkileşimli bir şekilde nasıl kullanacakları öğretilir.
Sosyal beceri terapistleri ve koçları ayrıca konuşma ve konuşma becerileri üzerinde de çalışırlar. Öğrettikleri belirli becerilerden bazıları, örneğin, bir sorunun nasıl sorulacağı ve cevaplanacağı; uygun konuşma konularının nasıl seçileceği; göz teması nasıl kurulur; ve beden dilinin nasıl kullanılacağı ve fark edileceği.Örneğin, sosyal beceri terapistleri, otizmli bir kişiye yüz ifadelerini ve vücut pozisyonunu izleyerek alaycılığı ve mizahı nasıl tanıyacağını öğretebilir.
Otizmli İnsanlar Neden Konuşmakta Zorlanır?
Çok sayıda eğitim ve uygulama, akıcılığı ve beceriyi kesinlikle geliştirebilir. Ancak, spektrumdaki çok az insan, konuşmada o kadar akıcı hale gelir ki, kulağa kesinlikle tipik gelir ve görünür. Aslında sosyal beceri eğitiminden kaynaklanabilecek bazı sorunlar da vardır. Otistik konuşmacıların karşılaştığı bazı zorluklar:
- Spektrumdaki oldukça az sayıda insan, dili tipik akranlar kadar hızlı işlemez. Sonuç olarak, bir ifadeyi anlamlandırmaları, uygun bir yanıt oluşturmaları ve ardından akıllarından geçenleri söylemeleri daha uzun sürebilir. Çoğu tipik konuşma hızla ilerler ve bu nedenle spektrumdaki insanlar genellikle geride bırakılır.
- Spektrumdaki çoğu insan, alay ve mizahı gerçek ifadelerden ayırmakta zorluk çekiyor. Soyut fikirler ve deyimler de yanıltıcıdır. Sonuç olarak, konuşmacı anlamını veya amacını açıklamaya dikkat etmedikçe, muhtemelen uygunsuz bir şekilde yanıt verebilirler.
- Otizmi olan kişiler genellikle tipik akranlarından farklı bir ritim, prozodi ve/veya ses tonuyla konuşurlar. Bu nedenle, kelimelerin kendileri uygun olsa bile, kulağa düz, yüksek, yumuşak veya başka bir şekilde farklı gelebilir.
- Otizmli kişilerin konuşmalarını “yazması” alışılmadık bir durum değil. Başka bir deyişle, TV’den, videolardan ve hatta sosyal beceri gruplarından veya sosyal hikayelerden ifadeler ödünç alabilirler. Bu strateji, uygun bir dille hızlı bir şekilde yanıt vermelerini sağlar – ancak biri ifadelerin Sünger Bob veya Tank Motoru Thomas’tan geldiğini fark ettiğinde, sonuçlar utanç verici olabilir.
- Bazı durumlarda, otizmi olan kişiler, tipik akranlarından daha sık kendilerini tekrar ederler. Bu nedenle, son derece makul bir soru (örneğin, ne zaman yemeğe gideceğiz?), soru tam olarak aynı şekilde, tam olarak aynı tonlamayla tekrar tekrar sorulduğunda bir nakarat haline gelebilir.
- Otizmli insanlar genellikle kendi ilgi alanlarına aşırı derecede odaklanırlar. Sonuç olarak, tercih ettikleri konu hakkında uzun uzun konuşma fırsatı yaratmak için konuşma araçlarını bir “kama” olarak kullanabilirler (“En sevdiğiniz Disney karakteri kim? Benimki Belle. Belle Fransız ve o…”). Bu, bazı durumlarda iyidir, ancak genellikle konuşma ortaklarının hayal kırıklığına uğramasına neden olur.
-
Sosyal beceri eğitimi yardımcı olabilirken, belirli ortamlarda konuşma ve beden dilinin nasıl kullanılması gerektiği konusunda yanlış anlamalar da yaratabilir. Örneğin, resmi durumlarda el sıkışma uygun olsa da, bir grup çocuk içinde nadiren uygundur. Ve “Hafta sonun nasıldı?” ofiste tamamen mantıklı, oyun grubunda uygun değil.
- Bazı sosyal beceriler, terapistler tarafından aşırı vurgulanır ve bu da garip davranışlara yol açar. Örneğin, en az bir veya iki saniye boyunca muhatap olduğunuz kişinin gözünün içine bakmak muhtemelen iyi bir fikir olsa da, göz küresi-göz küresi arası konuşmalar çoğu insan için çok rahatsız edicidir.
Otizmli çok az insan, nörotipik akranlarından ayırt edilemeyecekleri noktaya kadar konuşma sanatında ustalaşabilir. Bununla birlikte, çoğu, sağlam konuşma becerileri geliştirme yeteneğine sahiptir ve çoğu durumda, çeşitli ortamlarda başarılı bir şekilde etkileşime girer. Çoğu insan için terapiler, video modelleme ve bol bol pratik kombinasyonu başarının anahtarıdır.
Discussion about this post