Fibromiyalji Tanısında Hassas Noktaların Rolü

1990’dan beri, fibromiyalji, öncelikle, basıldığında ağrıya neden olan bir eklemin yakınında (ancak üzerinde değil) bulunan vücudun küçük bölgeleri olan hassas noktaların varlığı ile teşhis edildi. Hassas noktaların fibromiyaljinin karakteristiği olduğuna şüphe olmasa da, çalışmalar uzun süredir hastalığı doğru teşhis etme yeteneklerini sorgulamaktadır. Buna karşılık, Amerikan Romatoloji Koleji (ACR), 2010’da ve 2016’da tekrar tanı kılavuzlarını revize etti ve hassas puan sınavını genel semptomatik deneyimi karakterize eden iki ayrı testle değiştirdi.

İhale Noktalarının Özellikleri

Hassas noktalar, ACR tarafından vücutta 18 iki taraflı nokta olarak tanımlanır – bir tarafta dokuz ve diğer tarafta dokuz – basıldığında hemen derinin altında ağrı hissedilebilir. Bunlar, basıldığında vücudun başka bir yerinde ağrıya neden olan tetik noktaları ile karıştırılmamalıdır.

Hassas nokta ağrısı derinden hissedilmese de yoğun olabilir. Vücudunuzda başka ağrı noktaları olsa da, bunlar fibromiyaljili çoğu insanın paylaştığı noktalardır.

Bir hassas nokta, bir kuruş kadar küçük olabilir ve yoğunluk ve konum açısından değişiklik gösterebilir. Dokuz iki taraflı hassas nokta vücudun aşağıdaki kısımlarında bulunur:

• Boynun alt ön kasları
• Köprücük kemiğinin hemen altındaki üst göğüs
• Kafatasının tabanındaki kaslarda boynun arkası
• Arka omuzların Trapezius kasları
• Omuz bıçağı bölgesindeki supraspinatus kasları
• Dirsek dışında tendonların kemiğe tutunduğu yer
• Kalçaların gluteal kasının üst-dış kadran
• Kalçanın dışında
• iç diz

Teşhisin Zorluğu

Fibromiyalji, başta kaslar, tendonlar ve bağ dokuları olmak üzere yaygın kronik ağrıya neden olan bir durumdur. Bazen kas romatizması veya romatizmal sendrom olarak anılır, eklem hasarına neden olmaması nedeniyle artrit ve diğer kas-iskelet sistemi romatizmal hastalıklarından farklıdır.

Fibromiyaljinin nedeni hala bilinmediği için teşhis edilmesi çok zor olabilir. Ayrıca, hangi kriterlerin hastalığı kesin olarak teşhis edebileceği konusunda uzun süredir devam eden tartışmalar vardır.

1990 ACR kılavuzuna göre, hassas noktaların varlığına dayanarak fibromiyalji kesin olarak teşhis edilebilir. Bir hassas noktayı onaylamak için, sağlık hizmeti sağlayıcısı ya parmağıyla noktaya basar ya da uygulanan tam basınç miktarını ölçebilen dolorimetre adı verilen bir cihaz kullanır. Olumlu bir sonuç, ağrının tetiklendiği sonuçtur.

18 hassas noktadan en az 11’inde ağrı yaşadıysanız ve en az üç ay boyunca vücudun dört çeyreğinin tamamında yaygın ağrı yaşadıysanız, fibromiyalji teşhisi doğrulanacaktır.

Bu kılavuzların sınırlamaları, hastaları genellikle kriterleri karşılamada başarısız olan romatologlar tarafından kısa sürede fark edildi. Fibromiyalji ağrısının büyüklüğü ve konumu değişebildiğinden, birçok sağlık hizmeti sağlayıcısı, hassas noktaların hastalık alevlerini karakterize etmek için daha uygun olup olmadığını ve hastalığın kendisini teşhis etmek için daha az uygun olup olmadığını merak etmeye başladı.

Teşhis Kriterlerindeki Değişiklikler

Teşhis kriterlerindeki eksiklikler nedeniyle, ACR 2010 yılında ihale noktalarını süreçten hariç tutarak yeni kılavuzlar yayınladı. Onların yerine, ACR iki ayrı değerlendirme aracı tanıttı: yaygın ağrı indeksi (WPI) ve semptom şiddeti ölçeği (SS).

WPI, son bir hafta içinde vücudunuzun 19 bölümünden herhangi birinde ağrı yaşayıp yaşamadığınızın sorulduğu bir ankettir. Her “evet” yanıtına, olası maksimum 19 puan için 1 puan verilir.

SS, olası maksimum 12 puan için dört farklı semptomun (yorgunluk, tazelenmemiş uyku, bilişsel semptomlar ve fiziksel semptomlar) şiddetini 0 ila 3 arasında derecelendirmek için kullanılan bir ankettir.

Fibromiyaljiyi kesin olarak teşhis etmek için sağlık uzmanınızın aşağıdakilerin tümünü doğrulaması gerekir:

• SS 5 veya daha fazla olan 7 veya daha fazla WPI VEYA SS 9 veya daha fazla olan 3 ila 6 WPI
• En az üç aydır benzer düzeyde kalıcı semptomlar
• Belirtiler için başka bir açıklama yok

Bu yeni kriterler, odağı belirli bir zaman noktasındaki belirli bir ağrıdan hastalık durumunun genel bir karakterizasyonuna kaydırdı. Arthritis Care & Research dergisinde yayınlanan araştırmaya göre, bu yeni kriter, fibromiyaljili kişilerin yüzde 88,1’ini hassas bir sınava ihtiyaç duymadan yakalayabildi.

Bu, ilk çalışmaların, hassas noktaların izole edildiğinde, vakaların yalnızca yüzde 50’sinde doğru tanı koyabileceğini öne sürdüğü önceki kriterlere göre önemli bir gelişme olarak kabul edildi.

Ayırıcı tanı

Muhtemelen, bir fibromiyalji teşhisinin en önemli kısmı, kronik yaygın ağrının diğer tüm nedenlerinin dışlanmasıdır. Diğer tüm açıklamalar araştırılıp ekarte edilene kadar, pozitif bir WPI ve SS yalnızca varsayımsal bir tanı koyabilir.

Bunlar, bir romatologun yaşınıza, cinsiyetinize, tıbbi geçmişinize ve eşlik eden hastalıklarınıza göre keşfedebileceği hastalıklardan sadece birkaçıdır:

• Ankilozan spondilit
• Hepatit C
• hipotiroidizm
• Lupus
• Çoklu skleroz
• miyastenia gravis
• polimiyalji romatika
• Romatizmal eklem iltihabı
• skleroderma
• Sjögren sendromu

Fibromiyalji teşhisi artık bir hassas nokta muayenesine bağlı olmasa da, test hala teşhis ve tıbbi tedaviyi desteklemek için kullanılabilir.

Aynı zamanda, hassas noktalar kavramını anlamak, başkalarının “kafanızda” olduğu konusunda ısrar edebileceği acı için bir açıklama bulmaya çalışırken sizi yönlendirmeye yardımcı olabilir. Ağrınızı ve diğer semptomlarınızı genel pratisyeninize veya daha iyisi bir romatologa doğru bir şekilde tanımlamak için ihtiyaç duyduğunuz bağlamı sağlayabilir.