Glukokortikoidler veya sadece “steroidler” olarak da adlandırılan kortikosteroidler, bir dizi inflamatuar, solunum ve otoimmün bozukluğu tedavi etmek için kullanılan ilaçlardır. Vücudun stres zamanlarında ürettiği kortizol adı verilen bir hormonu taklit eden ilaçlar, iltihabı hızla azaltmaya ve aşırı aktif bir bağışıklık tepkisini yumuşatmaya yardımcı olur.
Kortikosteroidler ağız yoluyla alınabilir, cilde veya gözlere uygulanabilir veya bir kas, eklem veya damara enjekte edilebilir. Son derece etkili olmakla birlikte, potansiyel olarak ciddi yan etkilerden kaçınmak için genellikle kısa bir süre için kullanılırlar.
Multipl skleroz veya astım gibi belirli kronik durumlar için düşük doz oral veya inhale kortikosteroidler sürekli olarak güvenle kullanılabilir.
Kortikosteroidler, anabolik steroidlerle karıştırılmamalıdır, ikincisi esas olarak kas büyümesini teşvik etmek için kullanılır.
kullanır
Kortikosteroidler ilk olarak 1948’de Minnesota, Rochester’daki Mayo Clinic’te artrit semptomlarını hafifletmek için kullanıldı. İlaçlar, aynı etkileri ortaya çıkarmak için organlardaki kortizol reseptörlerine bağlanan adrenal bezler tarafından üretilen kortizolün sentetik versiyonlarıdır.
Kortikosteroidlerin farklı terapötik kullanımları vardır:
-
Anti-inflamatuar: İlaçlar, prostaglandinler gibi iltihabı tetikleyen maddelerin üretimini bloke ederek bağışıklık sistemi üzerinde hareket eder. Bu, lokal olarak (belirli bir bölgede) veya sistemik olarak (tüm vücutta) kızarıklık, sıcaklık, şişlik ve ağrıyı hızla gidermeye yardımcı olabilir.
-
İmmünosupresif: Kortikosteroidler, T hücreleri adı verilen savunma amaçlı beyaz kan hücrelerinin üretimini bozarak (otoimmün hastalıklarda olduğu gibi) ona karşı hareket ettiğinde bağışıklık sisteminin etkisini baskılayabilir.
-
Vazokonstriktif: İlaçlar, histidin adı verilen inflamatuar bir bileşiği bloke eder ve bunu yaparak, hava yollarını ve diğer organları tıkayabilecek mukus salgılarını azaltabilir.
Bu özellikler, semptomları hafifletmek veya yönetmek ve hastalığın ilerlemesini önlemek için çok sayıda tıbbi duruma uygulanabilir. Onların arasında:
Sistem/Kategori | Hastalık |
---|---|
Kan |
hemolitik anemi |
Endokrin |
Addison hastalığı |
Gözler |
optik nevrit |
gastrointestinal |
otoimmün hepatit |
eklemler |
Kireçlenme |
Solunum |
Alerjik rinit |
Romatizmal |
Gut |
Deri |
anjiyoödem |
Diğer |
Beyin ödemi |
Kortikosteroid Türleri
Kortikosteroidler oral (hap veya sıvı formda), topikal (cilt veya gözlere uygulama), intramüsküler (kas içine enjeksiyon yoluyla), intra-artiküler (eklem boşluğuna enjeksiyon yoluyla), intravenöz (enjeksiyon yoluyla) verilebilir. damar) veya inhalasyon (burun veya akciğerlere) yoluyla.
Daha yaygın olarak reçete edilen kortikosteroidlerden bazıları kortizon, hidrokortizon, prednizon, prednizolon ve metilprednizolondur. Çoğu kortikosteroid yalnızca reçeteyle alınabilir (reçetesiz satılan burun spreyleri veya %1 hidrokortizon gibi topikal steroidler hariç).
Bazı durumlarda, ilacın markası, uygulama yolundan bağımsız olarak aynı olacaktır; diğerlerinde, marka adı farklılık gösterebilir.
Yönetim Yolu | Uyuşturucu madde |
---|---|
Oral | Celestone (betametazon) Kortef (hidrokortizon) Kortizon Decadron (deksametazon) prednizon prednizolon Medrol (metilprednizolon) |
inhalasyon | Aerobid (flunisolid) Alvesco (siklesonid) Asmanex (mometazon) Flovent (flutikazon) Pulmicort (budesonid) Qvar (beklometazon) |
Eklem içi | Aristospan (triamsinolon) Celestone (betametazon) Cortaren (deksametazon) Solu-Medrol (metilprednizolon) |
Kas içi | Aristospan (triamsinolon) Celestone (betametazon) Decadron (deksametazon) Solu-Medrol (metilprednizolon) |
intravenöz | Aristospan (triamsinolon) Celestone (betametazon) Decadron (deksametazon) prednizon prednizolon Solu-Cortef (hidrokortizon) Solu-Medrol (metilprednizolon) Vanceril (beklometazon) |
güncel | Aklovat (alkolometazon %0.05) Kordran (flurandrenolid (%0.05) Cutivate (flutikazon %0.05) Dermovat (klobetasol %0.05) Diprolen (betametazon %0.25) Elocon (mometazon %0.1) Hidrokortizon %1 Kenolog (triamsinonon %0.5) Tridesilon (desonid %0.05) |
Yan etkiler
Kortikosteroidler, aralığı formülasyona ve uygulama yoluna göre değişebilen yan etkilere neden olabilir. Genel olarak konuşursak, oral steroidlerin yan etkileri, özellikle uzun süreli olarak kullanıldığında, en şiddetli olma eğilimindedir.
Aşırı kullanılırsa veya aşırı yüksek dozlarda uygulanırsa, bazı kortikosteroidler, aşırı kortizol üretimi ile karakterize bir adrenal hastalık olan Cushing sendromunun semptomlarını taklit edebilir.
Ayrıca, kortikosteroidlerin immünosupresif etkileri (organ nakli alıcıları ve otoimmün hastalıkları olan kişiler için faydalı olsa da) vücudu çok çeşitli bakteriyel, fungal, parazitik ve viral enfeksiyonlara karşı savunmasız bırakabilir.
Yönetim Yolu | Ortak Yan Etkiler |
---|---|
güncel | Yüz kızarması Hipopigmentasyon (cilt rengi kaybı) Uykusuzluk hastalığı Cilt atrofisi (cildin incelmesi) |
inhalasyon | Öksürük Baş ağrısı Mide bulantısı ve kusma burun kanaması Oral kandidiyaz (pamukçuk) Boğaz ağrısı Üst solunum yolu enfeksiyonları |
Eklem içi | kıkırdak hasarı hipopigmentasyon eklem enfeksiyonu Sinir hasarı Osteonekroz (yakındaki kemik ölümü) Osteoporoz (kemik incelmesi) Yerel cilt atrofisi |
Kas içi veya damar içi | Akne katarakt Ödem (sıvı tutulması) Hiperglisemi (yüksek kan şekeri) Uykusuzluk hastalığı Metalik tat ruh hali değişiklikleri osteoporoz Mide ülseri Kilo almak |
Oral | Akne katarakt Gecikmiş yara iyileşmesi Depresyon Ödem glokom Hirsutizm (anormal vücut kıllarının büyümesi) hiperglisemi Hipertansiyon (yüksek tansiyon) Uykusuzluk hastalığı Lipodistrofi (vücut yağının yeniden dağılımı) Ruh hali Kas Güçsüzlüğü Mide bulantısı ya da kusma osteoporoz cilt atrofisi Mide ülseri Çocuklarda bodur büyüme Enfeksiyona yatkınlık Kilo almak Diyabetin kötüleşmesi |
Kortikosteroidlerin yan etkileri, terapötik hedeflere ulaşmak için gereken en kısa sürede en düşük etkili dozu alarak en aza indirilebilir. İlk önce sağlık uzmanınızla konuşmadan reçete edilen dozu asla değiştirmeyin.
Tedavinin Kesilmesi
Bir kortikosteroid ilaca maruz kaldıktan sonra, vücut, vücutta bol miktarda kortizol olduğunu ve artık hormonun kendisini üretmediğini düşünmeye aldanacaktır. Tedavide ne kadar uzun süre kalırsanız, böbreküstü bezleri o kadar fazla çalışmayı durduracak ve etkin bir şekilde kış uykusuna yatacaktır.
Kortikosteroid ilacı aniden kesilirse böbreküstü bezlerinin tekrar çalışmaya başlaması ve vücudun kortizol ihtiyacını karşılaması uzun zaman alabilir. Vücudun normal işleyişini sürdürmek için yeterli kortizol olmadan, aşağıdakiler de dahil olmak üzere bir dizi potansiyel olarak şiddetli semptomlarla kendini gösteren bir adrenal kriz meydana gelebilir:
- Karın ağrısı veya yan ağrısı
- Baş ağrısı
- Yüksek ateş
- Baş dönmesi veya baş dönmesi
- Ciddi zayıflık
- yavaş hareketler
- Asiri terleme
- dehidrasyon
- Tükenmişlik
- Bilinç bulanıklığı, konfüzyon
- Mide bulantısı ya da kusma
- Hızlı kalp atış hızı
- Hızlı solunum hızı
- Bilinç kaybı
- Koma
Bir başka olası komplikasyon, tedavi durdurulduğunda tedavi edilen durumun semptomlarının aniden geri döndüğü steroid yoksunluk sendromudur. Bu, esas olarak oral steroidlerle ilişkili olmasına rağmen, topikal steroidler uzun süre kullanıldığında ortaya çıkabilir.
Bu komplikasyonları önlemek için, ilaç iki haftadan fazla kullanılmışsa veya yüksek doz steroid kullanılmışsa, sağlık hizmeti sağlayıcıları dozu kademeli olarak azaltacaktır. Doza ve tedavi süresine bağlı olarak, azalma periyodu haftalardan yıllara kadar sürebilir ve deneyimli bir doktor tarafından denetlenmelidir.
Kortikosteroidler, birçok inflamatuar veya otoimmün hastalığın semptomlarını iyileştirebilen güçlü ilaçlardır. Bununla birlikte, ilaçlar aşırı veya uygunsuz kullanılırsa riskler faydalarından daha ağır basabilir.
Kortikosteroidleri her zaman reçete edildiği şekilde alın. Tedavi sırasında belirtiler ortaya çıkarsa, bunu sağlık uzmanınıza bildirin, ancak sağlık hizmeti sağlayıcınız bunu yapmanızı söyleyene kadar tedaviyi bırakmayın. Yan etkiler dayanılmaz veya potansiyel olarak geri döndürülemez ise alternatif tedaviler sıklıkla bulunabilir.
Discussion about this post